Dziki region

SUWALSZCZYZNA to kraina historyczna obejmująca północno-wschodnie tereny obecnej Rzeczypospolitej Polskiej. W najprostszy sposób opisać ją można tak - Przepiękna Kraina!

    Nie należy jej łączyć z Mazurami, gdyż Suwalszczyzna posiada własną historię tworzona przez tysiące lat za sprawą ludności tutaj mieszkającej. Tereny Suwalszczyzny w czasach historycznych zamieszkiwały różne ludy, ale najbardziej znanymi z nich są Jaćwingowie, którzy zostali wyparci i wymordowani pod koniec XIII wieku w bitwach z Prusami, Polakami i Rusinami. W późniejszych czasach obszary Suwalszczyzny były zajmowane głównie przez Litwinów oraz Polaków i sytuacja ta trwa po dziś dzień.

    Suwalszczyzna określana jest "Polskim Biegunem Zimna", gdyż poza górami jest jedynym miejscem w kraju, gdzie panują bardzo surowe warunki klimatyczne. Średnia temperatura roczna wynosi tutaj +5 st. C, a okres zimowy trwa około 120 dni. Temperatura, która zimą czasem spada do -30 st. C oraz opady śniegu sięgające 50 cm ciągle się zdarzają. W okresie zimowym wiele jezior, nawet tych największych i najgłębszych, oraz rzek zamarza, a pokrywa lodowa potrafi osiągać ponad 40 cm grubości. Zagęszczenie ludności na Suwalszczyźnie wynosi nieco ponad 40 osób na 1 km2, przy czym ponad 70% populacji żyje w miastach, a największe z nich to Suwałki i Augustów.

    Suwalszczyzna jest jednym z najczystszych regionów Polski (powietrze i woda) oraz jednym z niewielu obszarów naszego kraju najmniej zanieczyszczonym sztucznym światłem. Prawie połowę regionu pokrywają lasy, a wśród nich znajdują się dwie duże puszcze Romincka i Augustowska. Największa z nich, Augustowska obejmuje ponad 160 tys. ha lasu, który rozpościera się na obszarze Polski, ale olbrzymia jego część zajmuje też tereny Białorusi i Litwy. Puszcza ta miała w dawniejszych czasach pełną łączność z lasami Zachodniej Syberii i jej tereny jeszcze 150 lat temu zamieszkiwały niedźwiedzie brunatne oraz rosomaki. Puszcza Romincka zajmuje powierzchnię 35,5 tys ha i przylega od północnego zachodu do obszaru Suwalskiego Parku Krajobrazowego. Na Suwalszczyźnie znajduje się Wigierski Park Narodowy, a sam region od południa graniczy z Biebrzańskim Parkiem Narodowym. Znajdziemy tutaj jedne z największych i najgłębszych jezior w Polsce, z których najbardziej znane to Hańcza, Wigry, Szelement Wielki i Mały, Wiżajny, Gaładuś, Pomorze, Necko, Sajno, Białe, Studzieniczne i Serwy. Wśród rzek regionu najbardziej znane są Czarna Hańcza i Rospuda, ale nie należy zapominać też o Bliźnie, Szeszupie oraz Marysze - rzece trójgranicza. Natomiast Biebrza, która stanowi południowa granicę Suwalszczyzny, łączy się poprzez Nettę oraz Kanał Augustowski z Czarną Hańczą. Taki układ spowodował, że występujące na Suwalszczyźnie dwie zlewnie dorzecza Wisły i Niemna połączone zostały szlakiem wodnym w XIX wieku. Kanał Augustowski, bo o nim mowa, jest żywym pomnikiem historii, który włączony został na listę światowego dziedzictwa UNESCO oraz jest częścią Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego.

    Suwalszczyzna jest niesamowicie zróżnicowana, od wyniesień Gór Sudawskich sięgających na północy regionu do 298m n.p.m.  przez pas jezior polodowcowych i równinę Puszczy Augustowskiej, aż po zabagnioną Dolinę Biebrzy na południu regionu. Tak mocno zróżnicowany teren wpływa bezpośrednio na bogatą bioróżnorodność. Spotkamy tutaj kilkadziesiąt gatunków ssaków, wśród nich rzadkie obecnie wilki, rysie oraz wydry. Z dużych ssaków kopytnych najliczniej występuje jeleń, mniej licznie łoś, oraz kilkanaście żubrów. Suwalszczyzna była również matecznikiem i ostoją bobra europejskiego w Polsce gdy był on gatunkiem ginącym. By go chronić, w dolinie rzeki Marychy powstał pierwszy jego rezerwat w kraju. Duże bogactwo ptaków stanowi ponad 200 gatunków lęgowych i prawie 100 kolejnych zalatujących lub migrujących. Na szczególną uwagę zasługują gatunki leśne, gdyż występują tutaj wszystkie Polskie gatunki dzięciołów (podobnie jak w Puszczy Białowieskiej), oraz głuszec i jarząbek. Nad wodami jezior i rzek spotkać można gągoły oraz nurogęsi - kaczki gniazdujące w dziuplach lub norach. Swoje terytoria nad niektórymi wodami maja również bieliki, rybołowy, kanie czarne i bociany czarne. Gady i płazy występuj mniej licznie, aczkolwiek poza gatunkami typowo górskimi, wszystkie inne są tutaj spotykane. Do najciekawszych z nich zaliczyć można kumaki nizinne, rzekotki drzewne, grzebiuszki ziemne oraz ropuchy paskówki. W jeziorach i rzekach Suwalszczyzny występuje ponad 30 gatunków ryb, z czego w rzekach spotkać można piękne klenie oraz pstrągi potokowe i lipienie, a w jeziorach dorodne szczupaki, okonie, płocie i sielawy. Niesamowicie zróżnicowany jest świat owadów, szczególnie bogato prezentowany przez motyle, ważki i chrząszcze.